Jednymi z najbardziej fascynujących wierzeń są zawsze te, które mimo upływu całych stuleci i zmieniających się religii trwają nadal.
W najstarszych wierzeniach to niewyczerpana moc Bogini prowadzi do zwycięstwa. Ślady tej wiary widoczne są w wierzeniach lechickich Lutyków (Wieletów, Słowian Połabskich), niosących na wojnę sztandar z wizerunkiem bogini. Bez wątpienia jest nim również słynna staropolska i chrześcijańska pieśń bitewna Bogurodzica – śpiewana przez rycerstwo polskie. W tradycji ludowej i staropolskiej mocą taką włada również bogini Marzanna. Co ciekawe zarówno kronikarze średniowieczni jak i badacze współcześni wskazują na związek tej bogini z rzymskim bogiem wojny Marsem oraz grecką boginią Hekate, między innymi patronką wojowników. Jak pisze Marcin Bielski w roku 1551: “Marsá zwali Marzá / tę potym náaszy Marze albo Márzáne”, a odnosząc się do tej epoki Aleksander Bruckner podaje: “Marja, u ludu [polskiego] do XVI wieku Marzą [zwali], co kościół łaciną wytępił.” Warto chyba również zauważyć, iż w takich miejscach jak łysogórska Świętomarz, powstanie kościoła pod wezwaniem Matki Boskiej Zielnej tradycja lokalna przypisuje wcześniejszemu kultowi bogini Marzanny.
Na ilustracji konnica polska, przez wieki jedna z najlepszych formacji zbrojnych w Europie. Herby rycerstwa polskiego widoczne na ilustracji od prawej to: Radwan, Łodzia, Jasieńczyk, Pilawa, Kościesza, Bogoria (na tarczy), Rola, Leliwita (Leliwa), Orzeł Piastów, Łada i Wieniawa.
Nieco o lutyckim sztandarze z wizerunkiem bogini oraz ogólnej dawnej funkcji stanicy:
– http://pl.wikisource.org/wiki/Encyklopedia_staropolska/Sztandar
– http://pl.wikisource.org/wiki/Encyklopedia_staropolska/Proporzec
O powiązaniach znaczeniowych bogini Marzanny z rzymskim Marsem i grecką Hekate:
A. Kempiński, Słownik mitologii ludów indoeuropejskich, Poznań 1993, (hasło „Marzanna”).
Temat bogini Marzanny doczekał się wielu rzetelnych opracowań naukowych. W linku poniżej próba podsumowania aktualnego stanu badań oraz wskazania kolejnych istotnych powiązań. Zapraszamy do lektury pełnego opracowania pod adresem: www.bogowiepolscy.net/marzanna-1.html